Trước đây, thuật ngữ xung đột giai cấp là thuật ngữ được sử dụng chủ yếu bởi những người theo xã hội chủ nghĩa và chủ nghĩa Marx, những người định nghĩa một giai cấp bằng mối quan hệ của nó với các phương tiện sản xuất như nhà máy, đất đai và máy móc. Từ quan điểm này, kiểm soát xã hội về sản xuất và lao động là một cuộc cạnh tranh giữa các giai cấp và việc phân chia các nguồn lực này nhất thiết liên quan đến xung đột và gây tổn hại. Nó có thể liên quan đến các cuộc đụng độ cấp thấp đang diễn ra, leo thang thành các cuộc đối đầu lớn, và trong một số trường hợp, dẫn đến sự thất bại chung của một trong những giai cấp đối kháng. Tuy nhiên, trong thời hiện đại hơn, thuật ngữ này đã có các định nghĩa mới giữa các xã hội tư bản ở Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác.

Nhà tư tưởng vô chính phủ Mikhail Bakunin lập luận rằng cuộc đấu tranh giai cấp của giai cấp công nhân, nông dân và người nghèo có khả năng dẫn đến một cuộc cách mạng xã hội liên quan đến việc lật đổ giới cầm quyền và tạo ra chủ nghĩa xã hội tự do. Đây chỉ là một tiềm năng, và cuộc đấu tranh giai cấp, theo ông, không phải lúc nào cũng là yếu tố duy nhất hoặc quyết định trong xã hội, mà nó là trung tâm. Ngược lại, những người theo chủ nghĩa Mác cho rằng xung đột giai cấp luôn đóng vai trò quyết định và then chốt trong lịch sử của các hệ thống phân cấp dựa trên giai cấp như chủ nghĩa tư bản và chế độ phong kiến.[1] Các nhà lý luận Mácxít coi các biểu hiện công khai của nó là chiến tranh giai cấp, một cuộc đấu tranh mà kết quả có lợi cho giai cấp công nhân được họ xem là không thể tránh khỏi dưới chủ nghĩa tư bản đa nguyên.

Xã hội tiền tư bản

Khi các xã hội được phân chia xã hội dựa trên địa vị, sự giàu có hoặc việc kiểm soát sản phẩm và phân phối xã hội, các cấu trúc giai cấp phát sinh và do đó đồng nhất với chính nền văn minh. Nó được ghi chép rõ ràng ít nhất từ thời châu Âu cổ đại (Xung đột tầng lớp thời La Mã cổ đại, Spartacus, v.v.) [2] và các cuộc nổi dậy khác nhau ở châu Âu thời trung cổ và các nơi khác.

Một trong những phân tích sớm nhất về những xung đột này là tác phẩm Cuộc chiến nông dân ở Đức của Friedrich Engels.[3] Một trong những phân tích sớm nhất về sự phát triển của giai cấp khi sự phát triển của các xung đột giữa các lớp mới nổi là tác phẩm Viện trợ lẫn nhau của Peter Kropotkin. Trong tác phẩm này, Kropotkin phân tích việc phân phối hàng hóa sau khi chết trong các xã hội tiền giai cấp hoặc xã hội thợ săn hái lượm, và cách thừa kế tạo ra sự phân chia và xung đột giai cấp ban đầu.